เพียงวันเดียวเท่านั้น ด้วยอานุภาพแห่งสัจจะ ประหนึ่งท่านผู้มีฤทธิ์บันดาล
ครั้นถึงแล้วยังแล่นไปบนบกได้ประมาณ 8 อุสภะ หยุดที่ประตูเรือนของนาย
เรือพอดี. พระมหาสัตว์แบ่งทองเงินแก้วมณีแก้วประพาฬและเพชร ให้แก่พวก
พ่อค้าเหล่านั้น ให้โอวาทแก่พวกนั้นว่า รัตนะเพียงเท่านี้ ก็เป็นการพอแล้ว
สำหรับเธอทั้งหลาย พวกเธออย่าเข้าไปสู่ท้องทะเลกันอีกเลย ทำบุญต่าง ๆ
มีให้ทานเป็นต้น จนตลอดชีพ ได้ไปเพิ่มจำนวนเมืองสวรรค์แล้ว.
พระศาสดาทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว ตรัสย้ำว่า ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย แม้ในครั้งก่อน ตถาคตก็มีปัญญามากอย่างนี้เหมือนกัน ทรงประชุม
ชาดกว่า บริษัทของท่านสุปปารกะผู้บอดในครั้งนั้น ได้มาเป็นพุทธบริษัท
ส่วนสุปปารกบัณฑิต ได้มาเป็นเราแล.
จบอรรถกถาสุปปารกชาดก
จบอรรถกถาเอกาทสนิบาต

รวมชาดกที่มีในเอกาทสนิบาตนี้ คือ

1. มาตุโปสกชาดก 2. ชุณหชาดก 3. ธรรมเทวปุตตชาดก
4. อุทยชาดก 5. ปานียชาดก 6. ยุธัญชัยชาดก 7. ทสรถชาดก 8. สัง-
วรชาดก 9. สุปปารกชาดก และอรรถกถา.

ทวาทสนิบาตชาดก

1. จุลลกุณาลชาดก

ว่าด้วยสิ่ง 5 อย่างรู้ได้ยาก

[1601] บุรุษผู้ไม่ถูกผีสิง ย่อมไม่ควรจะเชื่อ
หญิงผู้หยาบช้าใจเบาไม่รู้จักคุณคนมักประทุษร้ายมิตร.
[1602] หญิงเหล่านั้นย่อมไม่รู้จักกิจที่ทำแล้ว
และกิจที่ยังไม่ได้ทำ ไม่รู้จักมารดาบิดาหรือพี่น้อง
ไม่ใช่อารยชน ก้าวล่วงธรรมเสียแล้ว ย่อมไปตาม
อำนาจจิตของตนถ่ายเดียว.
[1603] เมื่อมีอันตรายและเมื่อกิจเกิดขึ้น หญิง
ย่อมละทิ้งสามีนั้นแม้อยู่ร่วมกันมานาน เป็นที่รัก เป็น
ที่พอใจ เป็นผู้อนุเคราะห์ แม้เสมอด้วยชีวิต เพราะ
เหตุนั้น เราจึงไม่ไว้วางใจหญิงทั้งหลาย.
[1604] ความจริง จิตของหญิงเหมือนกับจิต
ของลิง ลุ่ม ๆ ดอน ๆ เหมือนกับเงาต้นไม้ หัวใจของ
หญิงทั้งหลายไหวไปมา เหมือนล้อรถที่กำลังหมุนไป
ฉะนั้น.
[1605] คราวใด หญิงมองเห็นทรัพย์ของบุรุษ
ที่ควรจะถือเอาได้ คราวนั้น ย่อมใช้วาจาอ่อนหวาน